คำนำของหนังสือที่ไม่ได้ออก

โดย kokoyadi | เม.ย. 13, 2019 | Blog

6 ปีที่แล้วเขียนหนังสือเสร็จ 1 เล่ม ส่วนสุดท้ายที่เขียน คือ คำนำ

เสียดายที่ไม่ได้ออกจริง เพราะเปลี่ยนบก. แล้ว ก็ถูกให้แก้ใหม่ เพิ่มเรื่องต่างๆ อีกเยอะ ด้วยความติสแดกเลยไม่เขียน แล้วก็วางแช่ทิ้งไว้ แต่ก็โชคดีนะที่ไม่ได้ออก เพราะไม่งั้นคงไม่ได้ทำอะไรเหมือนตอนนี้ 555+

และนี่ คือ คำนำของหนังสือที่ไม่ได้ออก

…”History has to be rewritten in every generation, because although the past does not change the present does”

C.Hill, The World Turned Upside Down

ข้อความที่ยกมาคงจะอธิบายความสำคัญของหนังสือเรื่อง “50 เรื่องประวัติศาสตร์อยุธยาที่คุณต้องรู้” ในมือของคุณได้บ้างว่า “ประวัติศาสตร์ต้องถูกเขียนใหม่ทุกยุคสมัย เพราะแม้ว่าอดีตจะไม่เปลี่ยนแปลงก็ตาม แต่ปัจจุบันเปลี่ยน” และแน่นอนไม่มีข้อยกเว้นสำหรับประวัติศาสตร์อยุธยา แม้ว่าเหตุการณ์ในอดีตจะจบไปนานมากแล้วก็ตาม แต่ปัจจุบันของเมื่อสิบปีที่แล้ว หรือยุคที่แล้ว ย่อมไม่มีทางที่จะเหมือนวันนี้ได้อีกต่อไป คุณค่า กรอบการมองโลกของแต่ละยุคสมัยย่อมมีความแตกต่างกันออกไป และคุณค่าที่เปลี่ยนแปลงไป เราก็นำมามองประวัติศาสตร์ได้ไม่เหมือนกับคนรุ่นอื่นมอง หรือ แม้แต่คนคนเดียวกัน แต่ผ่านโลก ประสบการณ์มากขึ้นก็ย่อมมองบนแว่นตาที่เปลี่ยนแปลงไป

แน่นอน สถานะของวิชาประวัติศาสตร์ของในยุคนี้ หากคิดว่าประวัติศาสตร์เป็นเรื่องท่องจำเนื้อหา ย่อมต้องถูกตราหน้าว่าล้าหลัง แต่หากถ้าสถานะของประวัติศาสตร์ คือการตั้งคำถาม ที่มาที่ไป เนื้อหาที่เปลี่ยนแปลงได้ตามการเลือกใช้ข้อมูล หลักฐาน หรือแม้กระทั่งการตั้งคำถามถึงกระบวนการสร้างความรู้ ข้อมูลต่างๆ แล้วล่ะก็ การอ่านงานประวัติศาสตร์ในพ.ศ.นี้ ก็อาจเป็นแบบฝึกหัดในการคิด วิเคราะห์ ข้อมูลต่างๆ บนโลกของ social media อย่าง facebook twitter ให้มีทักษะที่ไวต่อการตั้งคำถามเนื้อหาที่มีมากมายบนโลกยุคนี้

เนื้อหาของหนังสือเล่มนี้ ก็ได้มาจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่หลากหลายทั้งเอกสารชั้นต้น เอกสารชั้นรอง หนังสือ บนวิเคราะห์ประวัติศาสตร์ต่างๆ ที่ผู้เขียนพยายามที่จะชวนให้ผู้อ่านได้เห็นข้อมูลประวัติศาสตร์ว่า ไม่ได้มีเรื่องเล่าแบบเดียวเสมอไป และความสนุกของประวัติศาสตร์ในยุคสมัยนี้ คือ ความแตกต่างหลากหลายที่ต้องใช้จินตนาการไปพร้อมๆ กับการหลักการ ความเป็นเหตุเป็นผล มากกว่าการนั่งฟังประวัติศาสตร์อย่างเชื่องๆ ที่มีฉบับเดียว…

โจทย์ใหญ่ ประชาธิปัตย์

โดย kokoyadi | มี.ค. 25, 2019 | Blog

ไม่ว่าจะทางดีหรือแย่ก็ตาม คะแนนที่นั่ง สส. ปชป. 54 ที่นั่ง (ประมาณ 28 ชม. หลังปิดหีบ) ส่วนหนึ่งมาจาก การที่คุณอภิสิทธิ์ ประกาศไม่เอาคุณประยุทธ์ โดยให้เหตุผลว่า เป็นอุดมการณ์หลักของพรรค และเชื่อมั่นระบอบประชาธิปไตยในระบอบรัฐสภา

และแม้ว่า คุณอภิสิทธิ์ จะประกาศลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคแล้วก็ตาม แต่คำสัตย์ของประชาธิปัตย์ ต่อผู้ลงคะแนนเสียงว่า ไม่เอาประยุทธ์ เป็นส่วนหนึ่งในการลงคะแนนให้พรรคนี้

ถึงวันนี้ คนสำคัญหลายคนในพรรคปักมีดใส่อดีตหัวหน้าว่าพาเรือผิดทาง แต่กลับไม่ถามบทบาทของตัวเองในพื้นที่ต่างๆ

ด้านหนึ่ง ความยากของ ปชป. ในการเลือกตั้งครั้งนี้ คือ จะไปข้างไหนก็มีพรรคที่สุดกว่า จะไปทางไม่เอาทักษิณ ก็มีสายฮาร์ดคอร์กว่า จะไปทางอุดมการณ์ประชาธิปไตย ต้านเผด็จการ ก็มีคนที่ชูธงประชาธิปไตยชัดเจน และมีหลักมั่นต้านเผด็จการแจ่มชัดกว่า

ถึงตอนนี้ โจทย์ใหญ่ของประชาธิปัตย์ จะไปฝั่งไหน ซึ่งบรรดากรรมการบริหารคงต้องคิดดี ว่าสรุปจะไปฝั่งไหนระหว่าง 
– เข้ากับพลังประชารัฐ โหวตให้ประยุทธ์ แล้วหักหลังคะแนนที่โหวตให้ตามคำเชื่อเรื่องอุดมการณ์หลัก ประชาชนเป็นใหญ่ ประชาธิปไตยสุจริต 
-เข้ากับฝ่ายประชาธิปไตย ต่อต้านประยุทธ์และการสืบทอดอำนาจ

ซึ่งแน่นอนถ้าเรื่องฝั่งแรก คงจะได้ประโยชน์โภชน์ผลจากการเป็นรัฐบาลในระยะสั้น แต่การหักหลังคำสัตย์ต่อประชาชนที่เลือกมา จะสร้างตราบาปไว้กับชื่อของพรรค และแน่นอน อุดมการณ์ หลักการของพรรคคงเป็นคำหาเสียงสวยๆ ในการหาเสียงเท่านั้น และการเลือกตั้งครั้งหน้าชื่อประชาธิปัตย์คงได้หายจากการเมืองไทยแน่ๆ

ส่วนอนาคตของพรรค จะเป็นอย่างไร ขึ้นอยู่กับกรรมการบริหารพรรคแล้วล่ะว่า จะตีความการพ่ายแพ้ครั้งนี้อย่างไร เพราะถ้าอยากปักธงในซีกของอนุรักษ์นิยม อย่างที่ผู้หลักผู้ใหญ่จอมปักมีดของพรรคอยากให้เป็น คงจะช่วงชิงพื้นที่ขวาสุดอย่างคนอื่นเค้าไม่ได้ และไม่มีที่ทางให้กับทั้งคนที่อยากมีอนาคต และอนาคตของพรรคแน่นอน สุดท้ายพรรคนี้ ปิดจบประวัติศาสตร์ไม่สวยแน่ๆ

ส่วนตัวผมอยากเห็น impossible scenario ที่พรรค ปชป. ร่วมกับฝ่ายประชาธิปไตย ปิดสวิตซ์ สว. แต่ไม่ร่วมรัฐบาล และคุณอภิสิทธิ์กลับมามีบทบาทนำในการแก้ไขรัฐธรรมนูญทั้งฉบับ ด้วยความที่ผมเชื่อว่า ความยึดมั่นในหลักการประชาธิปไตย และความรู้ ความสามารถก็ไม่ด้อยกว่าใคร แล้วแก้รัฐธรรมนูญที่สร้างความปกติ มีความหวังกับอนาคตได้ ทำให้เด็กมันดู ว่าประเทศนี้มีความหวัง แล้วเลิกเล่นการเมืองแบบหล่อๆ ไปเลย

แต่นั่นคงฝันไกลไป ถ้าเอาใกล้และง่าย ก็แค่ให้กลับไปทำงานสถาบันวิชาการของพรรค สั่งสมองค์ความรู้ สร้างสถาบันที่เปิดพื้นที่ให้คนที่หลากหลาย เข้าถึงง่าย ไม่ใช่พรรคของคนแก่ แบบหาที่ทางให้อนาคตไม่เจอนะครับ

ป.ล. เขียนเพราะเห็นใจนะครับ ชีวิตนี้โหวต ปชป. มาหลายคะแนนแล้ว แต่ไม่ใช่ครั้งนี้นะครับ และใครอ่านถึงตรงนี้ กราบเลย ช่วงนี้ เขียนอะไรบ่อยๆ ก็ทนหน่อยนะครับ เค้าแค่อยากระบายยยยย 555+

‘ประชานิยม’ ที่ควร / ไม่ควรเลือก

โดย kokoyadi | มี.ค. 23, 2019 | Blog

เวลาคนพูดถึง “ประชานิยม” มักจะพูดถึงแต่มุมของ Populist Economics ที่จะพาให้คิดและยกตัวอย่าง ลาตินอเมริกา ที่สร้างภาระใช้งบประมาณมากๆ จนทำประเทศเสียหาย

แต่สิ่งที่คนไม่พูดถึงกันเท่าไหร่ คือ ประชานิยมที่ healthy และมันมีประโยชน์ต่อกระบวนการประชาธิปไตย เพราะประชานิยมที่สร้างขึ้นนโยบายตอบสนองผู้คนภายใต้ระบบการเมืองเปิด ช่วยให้รู้ว่าผู้นำทางการเมืองฟังเสียงคน ยอมให้การมีปากมีเสียงคงอยู่ในระบบการเมืองและสร้างความเปลี่ยนแปลง

ตลาดที่แข่งขันนโยบายสวัสดิการต่างๆ เป็นตัวตอบสนองความเข้าใจของกลุ่มคนต่างๆ ในสังคม ซึ่งโจทย์ใหญ่ของกระบวนการประชานิยมที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม คือ การทำอย่างไรให้แนวคิดต่างๆ ทางนโยบายเกาะยึดอยู่กับพรรคการเมือง สร้างความเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง สถาบันมากกว่าตัวบุคคล

การแข่งขันประชานิยมแบบนี้ มันน่ากลัวหรือไม่ส่วนใหญ่มันยึดโยงกับหลักของเหตุและผลในสังคม ถ้าสังคมที่เปิด ยอมให้ข้อมูลข่าวสารไหลเวียน อย่างที่มันควรจะเป็น สื่อทำหน้าที่บนฐานของความเป็นมืออาชีพ ประชานิยมแบบนี้ สำหรับผมไม่น่ากลัวเท่าไหร่ เพราะสังคมจะเรียนรู้ไปเรื่อยๆ ว่าอะไรควร อะไรไม่ควร ของที่มีอยู่มันจะดีขึ้นได้อย่างไร

แต่ประชานิยมในมุมที่น่ากลัว คือ ประชานิยมที่เล่นกับอารมณ์ ความรู้สึก มากกว่าหลักการ เหตุผล

เพราะหากย้อนไปดู เจ้าพ่อของประชานิยม ทั่วโลก ล้วนแล้วแต่อยู่สร้างขึ้นภายใต้ บารมีของตัวบุคคลที่ยึดโยงกับ “ความรัก โลภ โกรธ หลง” ทั้งสิ้น หรือพูดอีกทางหนึ่งก็ได้ว่า ตัวประชานิยมเอง บิ้วมาจากฐานอารมณ์ความรู้สึกของคน

ในหนังสือ ประชานิยม Very Short introduction ก็พูดถึง เจ้าพ่อประชานิยมใน อิตาลี ฝรั่งเศส โรมาเนีย สเปน ฯลฯ ก็ล้วนพยายามกุมหัวใจคน แรงปรารถนาจากการเชียร์กีฬา ด้วยการเป็นเจ้าของทีมฟุตบอล ของไทย ชื่อของทักษิณตอนซื้อแมนซิตี้ก็เป็นหนึ่งในตัวอย่างของหนังสือเล่มนี้

โจทย์ของประชานิยม จึงเป็นเรื่องของการเล่นกับอารมณ์ความรู้สึกของผู้คนจำนวนมาก หลายครั้งผู้นำที่คนให้ความสนใจจึงต้องพยายามยึดโยงกับ วาทกรรมด้านศีลธรรม ความดี ความเลว ทำให้ประเด็นที่เล้าอารมณ์อย่าง อย่าง การประหารชีวิต ศีลธรรมเรื่องเพศ ผู้อพยพ วัฒนธรรม (ความรัก การยิ้มก็ด้วย) หรือแม้แต่ความรักชาติ ก็มักเป็นประเด็นถูกใช้เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องมือ สร้างความรัก ความเกียจชัง ตัวอย่างจาก ทรัมป์ ก็น่าจะพอช่วยให้เห็นภาพนะครับ

ค่ำคืนสุดท้ายของการขึ้นเวทีใหญ่ก่อนการเลือกตั้งนี้ ความสงบ ความรักชาติ อ้างการสละชีวิตที่คิดว่าเป็นหมัดเด็ดสำคัญของลุง อาจทำให้คนจำนวนนึงอยากเลือก แต่อยากให้ลองคิดดีๆ ว่า ตลอด 5 ปีที่ผ่านมาเราเอาความสงบแลกกับอะไรบ้าง

คนจำนวนหนึ่งเอาความปกติสุขของเขาไปแลก
ความสงบสุขที่เราเห็นมาจากการทำลายความปกติของการทำงานด้านสื่อสารมวลชน ความปกติของกระบวนการตรวจสอบในทั้งรัฐสภา องค์กรอิสระต่างๆ ที่เค้าพยายามแปลงร่างให้กลายเป็นผู้เล่นทางการเมืองด้วยการเลือกกันเอง

จนคนรุ่นใหม่ที่ผมได้สัมผัสหลายคนไม่เชื่อว่าประเทศเราจะดีกว่านี้ได้
ด้วยเพราะคิดว่า การเมืองเป็นเรื่องสกปรก ไม่อยากยุ่ง ไม่อยากเห็น ต้องปล่อยให้คนดี ผูใหญ่ในบ้านในเมืองที่หวงว่า ความรักชาติ เป็นของเขาคนเดียว พอมีใครอยากชี้ชวนถึงอนาคตที่เขาอยากเป็น อยากเห็น ก็ทำลายเขาด้วยวิธีเก่าๆ ที่เคยเป็น

ประชานิยมที่เราควรเห็น คือ ประชานิยมที่คิดถึงความเป็นได้ในอนาคต ด้วยดีเบตที่แหลมคมขึ้นเรื่อยๆ ประชานิยมจากความเกลียดชัง ความหวาดกลัวไม่ควรมีพื้นที่สำหรับการเมืองไทย

พรุ่งนี้ เลือกใคร ต้องไม่เลือกแค่ความกลัว หรือ ความเกลียดนะครับ

ไปให้สุดต้องหยุดลุง