สรณรัชฏ์ กาญจนะวณิชย์ เขียน salt พิมพ์
พี่อ้อย หรือ ดร.สรณรัชฏ์ เป็นนักนิเวศวิทยา ทำงานสื่อสารเรื่องราวธรรมชาติหลายสิบปี แต่หนังสือเล่มนี้เป็นเล่มแรกที่ตั้งใจเขียนเป็นหนังสือเล่มอย่างจริงจัง และเวลาผมอ่านมีหลายช่วงที่เหมือนเสียงพี่อ้อยลอดออกมาจากหนังสือเลย
มีตอนหนึ่งในหนังสือพูดถึง เวลาที่คนบางกลุ่มมักจะนิยาม “สัตว์เดรัจฉาน” ว่าเป็นสัตว์ที่ไร้จิตสำนึก ไม่ฉลาดเหมือนมนุษย์ “ได้แต่กินขี้ปี้นอน ไม่มีศีลธรรม ไม่มีวัฒนธรรม ไม่สามารถพัฒนาจิตใจได้เหมือนมนุษย์ผู้ที่สามารถฝึกตนเป็นสัตว์ประเสริฐได้” เราเดาออกเลยว่าเสียงพี่อ้อยจะมีอารมณ์แบบไหน ในการพูดและเขียนว่า “ฉันไม่มีความรู้หรอกว่าสัตว์สามารถพัฒนาจิตใจ ได้ถึงขั้นเข้าสู่นิพพานได้หรือไม่ และฉันก็ไม่สนใจจะถกเถียงด้วย ฉันไม่มีความรู้เรื่องนิพพาน และไม่รู้จักสัตว์มากเพียงพอ คนที่ดูแคลนสัตว์ก็เช่นกัน ฉันพบว่าคนที่พูดจาแบบนี้ช่างไม่รู้แทบไม่รู้จักสัตว์เลย”
จากนั้นพี่อ้อยก็ชวนเราทำความรู้จักเรื่อง conscious จิตรู้สำนึก หรือจิตที่มีการรับรู้และรู้สึกอะไรบางอย่างได้ โดยมองมันทั้งในมุมของมนุษย์และในมุมของสัตว์ต่างๆ ตั้งแต่ วาฬหลังค่อม ลิงหิมะญี่ปุ่น หมาป่า และหมาบ้านที่มีความแตกต่างแบบที่ถ้าเราไม่เปิดผัสสะของการสังเกตและเรียนรู้ ก็จะไม่เคยรู้จักและเข้าถึงได้เลย
ผัสสะ สำหรับพี่อ้อย คือ เครื่องมือที่สิ่งมีชีวิตใช้รับรู้ความเป็นไปในโลกรอบตัว สำหรับมนุษย์ที่เกิดและโตในเมือง“ผัสสะ” ถูกจำกัดและใช้อย่างแคบลงจนเราไม่รู้จักโลกรอบตัวที่มีอยู่กว้างพอ ในหนังสือเล่มนี้ยังช่วยให้เราพยายามฝึกผัสสะหลายๆ เรื่อง อย่างเช่น ตา ที่ข้อมูลจากโลกภายนอก 80% มาจากสัมผัสที่เราใช้ตาเพื่อรับภาพ มนุษย์ถูกสอนแค่โฟกัสในสิ่งที่อยู่ข้างหน้าและประเมินระยะแบบเลนส์เทเลโฟโต้เท่านั้น แต่จริงๆ แล้วเรามีเลนส์วายแองเกิลที่เราไม่ค่อยใช้ในชีวิต เลนส์แบบนี้คล้ายกับเราสวมสายตาของนกฮูกที่มันเห็นได้กว้างมาก เราควรฝึกดึงศักยภาพตานกฮูกในตาของเราออกมา
อีกอันหนึ่งที่สนุกดี คือเรื่องการเดิน ให้เดินอย่างหมาจิ้งจอก เพราะเวลามันเดิน มันไม่สร้างแรงสั่นสะเทือนใดๆ ทำให้มันล่าเหยื่อได้เยอะ การเดินของมนุษย์ส่วนใหญ่มีแรงกระแทกเยอะ ส่งผลไม่ดีต่อข้อต่างๆ ในร่างกาย วิธีการคือให้เดินปิดหูแล้วลองสังเกตว่าเราเดินอย่างไร ใช้ส่วนไหนของฝ่าเท้าลงพื้น และมีแรงกระแทกจนเกิดเสียงมากน้อยแค่ไหน
แน่นอนที่แอบยกมาเล่าให้ฟัง คงเป็นแค่ส่วนหนึ่งที่พี่อ้อยพยายามเปิดผัสสะการรับรู้ทางร่างกาย และพาไปถึงระดับวิธีคิด จิตวิญญาณที่ฉุดและดึงให้พวกเรากลับมาเป็นมนุษย์กาญ่า ที่ต้องออกห่างจากความเป็นโฮโม เซเปียนส์ดำรงชีวิตของเผ่าพันธุ์ตัวเองไปพร้อมกับการบดขยี้ธรรมชาติและเพื่อนร่วมสายพันธ์ุต่างๆ ในระดับวินาศสันตะโร
ใครสนใจหาอ่านได้จาก สำนักพิมพ์ Salt นะครับ และแนะนำมากๆ สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่กำลังเลี้ยงลูกเล็กแบบตั้งคำถามเก่งๆ นะครับ เราจะมี story และบททดสอบที่จะทำให้กิจกรรมนอกบ้าน ในสวน สนุกกว่าในบ้านและในห้างครับ
0 Comments